نارسایی کلیوی

بیماری‌های کلیوی از جمله بیمار‌های مزمن هستند و در آن کلیه عملکرد خود را از دست می‌دهد. و دیگر قادر به دفع مواد زاید نخواهد بود. نارسایی کلیه بیماری خاموش است. چرا که در مراحل اولیه آن، فرد تقریبا علائمی نداشته و معمولا زمانی متوجه بیماری می‌شوند. که کلیه‌‌ها به شدت آسیب دیده‌اند.

در حال حاضر حدود 850 میلیون نفر در سراسر جهان به نارسایی کلیوی مبتلا هستند. تقریبا از هر ده بزرگسال، یک نفر مبتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) هست. و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2040 به پنجمین علت شایع مرگ در جهان تبدیل ‌شود.

نتایج پژوهش‌ها حاکی از این است که نرخ شیوع این بیماری در ایران بیش از شیوع جهانی می‌باشد. که این امر گواه بر لزوم غربالگری دقیق افراد پرخطر مانند افراد با فشار خون بالا و دیابتی می‌باشد.

سیستاتین سی به عنوان نشانگر عملکرد کلیه

سیستاتین سی یک پروتئین نسبتاً کوچیک است که توسط همه‌ی سلول‌های هسته­ دار بدن تولید می‌شود. و در انواع مختلف مایعات بدن، از جمله خون وجود دارد. این پروتئین پس از تولید توسط کلیه­ها از خون جدا شده و با سرعتی یکنواخت و پایدار کاتابولیزه می‌گردد. در آزمایش سیستاتین سی، این پروتئین به منظور ارزیابی عملکرد کلیه اندازه‌گیری می‌شود. زمانی که کلیه‌ها به طور طبیعی کار می‌کنند. غلظت سیستاتین سی در خون ثابت است. و با به خطر افتادن عملکرد کلیه‌ها، غلظت این پروتئین در خون شروع به افزایش می­کند.

در ادامه برخلاف کراتینین که آزمایش رایج بررسی عملکرد کلیه است، سیستاتین سی، خیلی متاثر از عواملی نظیر حجم توده عضلانی، جنسیت، سن، نژاد و رژیم غذایی نیست. این آزمایش مخصوصا در موارد خاصی که اندازه‌گیری کراتینین ممکن است گمراه کننده باشد، بسیار مفید است. برای مثال اگر سطح کراتینین بالایی دارید و حجم عضلانی شما بیش از افراد معمول است و یا اگر شما فردی معمولی با رژیم غذایی دارای پروتئین زیاد هستید، احتمالا باید کمی نگران سلامت کلیه‌های خود باشید.

نارسایی کلیوی

اگر شما دارای پیش زمینه­ی بیماری کلیوی باشید، قطعاً این شرایط (داشتن رژیم غذایی پر پروتئین)، وضعیت کلیوی شما را تشدید می‌کند، اما منجر به نارسایی کلیه نمی‌شود. اما رژیم غذایی با پروتئین بالا، سطح کراتینین را بالا برده و سبب کاهش  egfrمی‌شود و این‌طور به نظر می‌رسد که ممکن است شما نارسایی کلیه داشته باشید، درحالی که این‌طور نیست و بررسی سیستاتین سی در این حالت بسیار کمک کننده خواهد بود.

به طور کل سیستاتین سی می‌تواند نشانگر قابل اطمینان‌تری جهت بررسی عملکرد کلیه باشد و تخمین دقیق‌تری از نرخ فیلتراسیون گلومرولی را ارائه دهد. لذا آزمایش سیستاتین سی می‌تواند به عنوان جایگزین یا همراه آزمایش کراتینین جهت غربالگری و نظارت بر عملکرد کلیه، در افرادی که مبتلا یا مشکوک به داشتن بیماری کلیوی هستند، مورد استفاده قرار بگیرد.

نویسنده

سارینا یوسف زاده

منابع:

1. Jager, Kitty J et al. “A single number for advocacy and communication-worldwide more than 850 million individuals have kidney diseases.” Kidney international vol. 96,5. 2019.
2. Dharnidharka VR et al. Serum cystatin C is superior to serum creatinine as a marker of kidney function: a meta-analysis. Am J Kidney Dis. 2002.
3. Tangri N et al. Changes in dietary protein intake has no effect on serum cystatin C levels independent of the glomerular filtration rate. Kidney Int. 2011.
4. Grubb A. Cystatin C is Indispensable for Evaluation of Kidney Disease. EJIFCC. 2017.

برچسب ها : | accelerator | synapse | سیناپس | شتابدهنده | نارسایی کلیوی |